Oświadczenie prezes Ambry Laurenzi

29.02.2024

19.10.2023 - 23.10.2023 Ravensbrück

Posiedzenie Międzynarodowego Komitetu Ravensbrück (MKR) w październiku br. zakończyło czteroletnią kadencja pierwszej prezydencji, złożonej z członków drugiego pokolenia. To przejście, co zrozumiałe, nie było łatwe i po początkowej fazie dezorientacji spowodowanej zanikiem znanych nam wcześniej punktów odniesienia, nowa komisja próbowała wyrobić sobie własną tożsamość i sformułować cele swojej pracy.

Wyjaśnione zostało, z jakimi wyzwaniami się to wiąże, ponieważ komisja składa się obecnie z delegatów drugiego, a w niektórych przypadkach trzeciego pokolenia, wywodzących się z bardzo różnych środowisk i pochodzących z krajów, w których rozwój systemu demokratycznego po drugiej wojnie światowej i w następne dziesięciolecia potoczyły się różnymi drogami, w niektórych przypadkach wręcz niemożliwe, z poważnymi konsekwencjami dla ludności.

Konieczne było zatem – poza tymi różnicami – znalezienie wspólnej drogi opartej na tym, co nas łączy: historii naszych matek. Nową tożsamość Komitetu można zbudować jedynie poprzez zrozumienie tego, co powierzyli nam ocaleni, zarówno poprzez swoje świadectwa, jak i zatroskany apel o przyszłość.

Prześladowania i oszustwa, pozbawienie praw, przemoc, cierpienia i strach to świadectwa tragicznych przeżyć. Jednocześnie jednak mówią nam także o sile, oporze, odwadze, solidarności, poświęceniu i wierze. Wszystko to ukazuje złożoność natury ludzkiej, dlatego nie możemy ograniczać się do pamiętania – dość złożonej – historii wysiedleń i przekazywania jej przyszłym pokoleniom, ale mamy obowiązek wyciągania wniosków z tych doświadczeń.

Musimy zatem uporać się ze sprzecznościami związanymi z przeszłością, która obecnie sięga prawie 80 lat w przeszłość i którą należy się zająć, patrząc w przyszłość, aby historia się nie powtórzyła. W tym celu konieczne jest odczytywanie dzisiejszych wydarzeń oczami tych, którzy doświadczyli już takich wydarzeń w przeszłości, nawet jeśli obecnie wyrażają się one w formach i warunkach współczesnych .

Komisja musi zgodzić się co do tego celu, jakim jest zapewnienie, aby inne matki, inni ojcowie i inne dzieci nie musiały już nigdy więcej przechodzić przez tragiczne doświadczenia deportacji i prześladowań, mimo że Europa i świat już dawno weszły na drogę, która wraz z eskalacja ukrytych konfliktów i wybuch nowych wojen nie wydają się prowadzić do pokoju. Nasze zadanie przekazywania pamięci staje się zatem coraz pilniejsze i musi obudzić sumienia, które, jak się wydaje, w pierwszej dekadzie XXI wieku zatraciły koncepcję człowieczeństwa i wartość życia. W obliczu tragicznych wydarzeń, jakie mają obecnie miejsce, Komitet nie może powstrzymać się od opublikowania wypowiedzi, które oddają lęki, niepokoje i ostrzeżenia ludzi, którzy przeżyli jeden z najmroczniejszych okresów w historii.

Upowszechnianie historii wysiedleń – zwłaszcza jej przyczyn i skutków – jest celem, którego realizacja musi uwzględniać także poszukiwanie odpowiednich narzędzi i form wyrazu skierowanych do nowych pokoleń, Wszystkie inicjatywy przedstawione przez delegatów z poszczególnych krajów są niezbędne do osiągnięcia tych celów, podobnie jak niektóre projekty, które mogą wydawać się ambitne, ale mimo wszystko jestem przekonana, że możemy je zrealizować.

Coroczne spotkanie w październiku 2023 r. umożliwiło refleksję nad wszystkimi tymi kwestiami i pokazało nam, że nowa Komisja, nawet jeśli być może nie jest jeszcze w pełni stabilna, znajdzie sposób, aby uhonorować pozostawione nam dziedzictwo.

Prezydent Ambra Laurenzi